Kulak Burun Boğaz

Soru 9: Tinnitusun tedavisi nedir?

Cevap 9:. Bir hastalığın tedavisi ya küratif veya semptomatik olur.
Küratif tedavide hastalığa yol açan etkenler ve mekanizmalar
düzeltilerek tedavi sağlanmaktadır. Semptomatik tedavide ise hastalığın
yol açtığı sonuçlar ve yakınmalar giderilerek veya azaltılarak tedavi
sağlanır. Tinnitusun küratif tedavisi, tinnitusa yol açan özel sebebin
tanımlanması, yerinin saptanması ve düzeltilmesi ile sağlanır.
Tinnitusa yol açan tedavi edilebilir hastalıkların tedavisi öncelik
taşır. Subjektif tinnituslu hastaların %5 kadarında tinnitusa neden
olan hastalık teşhis edilip iyileştirilir ve Tinnitus geçer. Geriye
kalan %95 hastada, subjektif tinnitusun etkeni bulunamadığı için,
sebebe yönelik bir tedavi yoktur.
Tinnitus için herhangi bir cerrahi tedavi de henüz bulunamamıştır.
İşitme sinirinin kesilmesi veya iç kulağın tamamen çıkarılması,
Tinnitusu yok etmek şöyle dursun daha çok artırmaktadır.

Tinnitusun nedenlerini araştırmak birçok tetkik ve analiz gerektirir.
%90 Hastada işitme bozukluğu ile birlikteliği dışında bir bağlantı
saptanamaz. İç kulaktaki işitme hücrelerinin bozukluğu günümüzde
iyileştirilememektedir. Birçok ilaç Tinnitusu tedavi ettiği iddiasını
çok zayıf olarak taşımaktadır. Fakat hafif ve orta derecede rahatsız
edici tinnitusta, tam açıklanamamış bile olsa muhtemel etyolojiye
dayanan bir ilaç tedavisi başarılı olabilir.

Tinnitusun semptomatik tedavisinde tinnitusun sebebi saptansa bile
düzeltilemediği için hastanın şikayetlerini azaltacak veya mümkünse yok
edecek şekilde davranılır. Amaç, tinnitusun hastayı rahatsız etmesini
önlemektir. Günümüzde tinnitusun tüm tedavi yöntemleri semptomatiktir.
Maskeleme tedavisi günümüzde tinnitusun en etkili ve güvenilir tedavi
yöntemidir.

Soru 10: Tinnitusun maskelemeyle tedavisi yöntemini kim ne zaman bulmuş ve uygulamıştır?

Cevap 10: Bugün kullandığımız anlamdaki maskeleme yöntemini bulan ve
uygulayan Amerikalı bilim adamı Jack Vernon'dur. Vernon ve ekibi,
Tinnitusun maskelenmesi konusundaki bilgilerin çoğunu, tarihte kalmış
ve unutulmuş önceki çalışmalardan habersiz üretmiştir. Fakat Vernon'a
göre bu konunun mucidi Dr. Jean-Marie Gaspar İtard'dır; çünkü resmi
literatürde tinnitusun tedavisinde maskelemeyi ilk anlatan ve kullanan
odur. Tüm bu tarihsel bilgiler, Vernon'un tinnitusun tedavisi konusunu
işleyip uygulayarak güncelleştirmesiyle araştırılmış ve yıllar sonra
gün ışığına çıkmıştır.
Modern otoloji (Kulak hastalıkları Bilimi) İtard'ın "Kulak ve İşitme
Hastalıkları" kitabının yayınlanmasıyla 1821 yılında başladı
denilebilir. Bu kitabın 21 sayfası tinnitusa ayrılmıştır.
İtard, tinnitusun tibbi bir sorun olduğunu, nedenlerinin
araştırılmasını ve eğer bulunabilirse tedavisinin öncelik taşıdığını
belirtmiştir. Bu görüş günümüzde de doğrudur. İtard o devirde, rahatsız
edici tinnitusun ilaç ve cerrahi tedavilere cevap vermediğini işaret
etmiştir. İtard'ın inancına göre tinnitusa dışarıdan verilen seslerle
müdahale etmek ve örtmek en etkili tedavi yöntemidir. Ona göre dış
sesler yani maskeleyen sesler tinnitusa benzemelidir. Örneğin, eğer
hastanın tinnitusu çok ince bir sese benziyorsa alevli bir şömine
ateşine yaş veya ıslatılmış odun atılması ve çıkan seslerin
dinlenmesini önerdi. Yaş odunun yanarken çıkardığı hışırtı sesleri
tinnitusu maskeleyen seslerdir. Eğer hastanın tinnitusu kalın bir sese
benziyorsa ateşe kuru odun atılmasıyla çıkan seslerin dinlenmesinin
yararlı olacağını yazmıştır.

İtard'ın tavsiyesi ile bir tinnitus hastası kadın bir un değirmeni yakınına taşınarak maskeleme tedavisi sağlamıştır.
Ne yazıkki İtard yaşadığı yıllarda bugün bizim yararlandığımız teknolojiden yoksundu.

Soru 11: Tinnitus tedavisi ile ilgili gelişmeler ümit verici mi?

Cevap 11: Evet. Son yıllarda Tinnitus konusunda çok yoğun araştırmalar
yapılmaktadır. 1976 yılına kadar subjektif tinnitusun tedavi
edilemeyeceği söylenirdi. Ancak 1977 yılında J.A.Vernon'un yayınladığı
akustik maskeleme işlemlerinin başarısı tinnitusa olan ilgiyi
artırmıştır. Tinnitus, mekanizmasının ve küratif tedavisinin
bulunabilmesi amacıyla yılda 100'den fazla makalenin yayınlandığı, yeni
fikirlere ihtiyaç duyulan bir araştırma konusudur. Tinnitusu konu alan
araştırma yayınlarının sayısı, 1955-1974 yılları arasında 524,
1975-1995 yılları arasında ise 1841'dir. Profesyonel dergilerdeki bu
tebliğlere ilaveten 1979-1995 yılları arasında her dört yılda bir
gerçekleştirilmiş olan "Uluslararası Tinnitus Semineri"nin her
birindeki tebliğler, kitaplar halinde yayınlanmıştır. Tinnitusa
profesyonel ilginin artışını kısmen bu seminerler sağlamıştır. 1995
Temmuz ayında Amerika Birleşik Devletleri'nde Oregon / Portland'da
yapılmış olan Beşinci Uluslararası Tinnitus Semineri'nde Boğaziçi
Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsünde gerçekleştirilmiş
olan "Bilgisayarlı bir sistem kullanarak Maskeleme yöntemiyle
Tinnitusun Tetkik ve tedavisi" konulu bir çalışma tebliğ edilmiştir.
Günümüzde tinnitusun tedavi yöntemleri azdır ve her hastaya
denenmelidir.
Ülkemizde de tinnitusla ilgili araştırmaların artacağına kuşkumuz
yoktur. Daha çok araştırmacı tinnitus çalışmalarına katıldıkça tedavi
yöntemleri gelişecektir. Buluşların çoğu, bilimsel çalışmalar
yapılırken tesadüfen bulunur. Fakat hiç kimsenin çalışmadığı bir konuda
tesadüfi bir buluş bile beklenemez.
P. Jastreboff'un geliştirmekte olduğu hayvan modeli iyimser olmak için
diğer bir nedendir. Hayvan modeli, tinnitusun sırlarının açılması için
önemli bir anahtardır. Hayvanlarda tinnitus oluşturduktan sonra
herhangi bir ilacın veya yöntemin etki mekanizması hızlı ve güvenli bir
şekilde araştırılabilir. İnsanlarda bu tür çalışmalar çok yavaş
ilerlemekte veya hiç mümkün olmamaktadır.
Geçmiş yıllarda tümüyle ihmal edilmiş olan tinnitus çözülemeyecek bir sorun değildir.

Soru 12: . Maskeleme yöntemiyle Tinnitusun tedavisi nedir?

Cevap 12: . Tinnitusun maskeleme tedavisi, uygun bir maskeleme sesiyle
tinnitusun işitilmez hale getirilmesidir. Maskeleme her tinnitus
hastasına iyi gelecek diye bir kural yoktur. Fakat maskeleme tedavisi
işe yaradığı zaman hastayı başka türlü başedilemeyen tinnitustan
kurtarır.
Maskeleme şu nedenlerle işe yaramaktadır:
a. Maskeleme sesi genellikle bir dar band gürültüdür. Dar band
gürültüleri dinlemek saf sesleri işitmekten çok daha hoştur. Bazı
hastalar dar band sesleri dinlendirici diye nitelendirir.

b. Hasta tinnitustan rahatsız olduğu zaman maskeleme sesini
kullanabilir, sürekli kullanması gerekmemektedir. Bu kullanım süresi
çoğu kez günde 2-3 saati geçmemektedir.

c. Maskeleme sesi monoton, anlamsız, bilgisayarla üretilmiş hafif bir sestir.

d. Monoton, hafif ve anlamsız dış sesler çok çabuk ihmal edilir. Bu
ihmal etme olayı çok önemlidir. Herhangi bir anda çevrenizi dikkatlice
dinlerseniz ne kadar çok sesin var olduğunu fakat ihmal ettiğinizi
hemen fark edersiniz.

Tinnitusu örten maskeleme sesi ihmal edilince tinnitus da ihmal edilmiş
olur ve işitilmez. Maskelemenin çalışıp çalışmadığı hemen belli olur.
Bazen hastanın alışması için bir-iki hafta kadar denemesi gerekebilir.
Patolojik (hastalıklı) bulgu saptanmamış çok rahatsız edici tinnitusu
olan hastalara "Akustik Maskeleme Tedavisi" uygulanan ilk tedavi
yöntemi olmalıdır. Tinnitusun maskelenmesi beş değişik biçimde
uygulanabilir:


Hastaya Özel hazırlanmış Maskeleme Sesi Kasetleri
Tinnitus Maskerler
Birleşik Tinnitus enstrümanları ( masker + işitme cihazı)
İşitme Cihazları
Düşük Seviye Beyaz Gürültü Üreteçleri
Her hasta için özel hazırlanmış maskeleme seslerinin kaydedilmiş olduğu
kasetler, sese istediğimiz özelliği en gelişkin bilgisayarları
kullanılarak sağladığımız için, amacımıza çok uygundur ve diğer
yöntemlerle kıyaslanamayacak kadar ekonomiktir. Bu iş için gerekli
bilgisayarlar ve donanımları zaten elde mevcut olduğu için maliyete
etkisi azdır.
Hasta, kendisi için hazırlanmış kaseti rahatsız olduğu zaman, istediği
süre boyunca ve tinnitusu maskeleyen en az ses seviyesinde dinler.
Maskelemenin mekanizmasının basit ve muhtemel bir açıklaması şöyledir:
Bir ses uyaranının verilmesi periferik ve santral işitme sistemindeki
sinir liflerini çalıştırarak kullanır. Maskeleme sesinin aynı zamanda
verilmesi aynı sinir liflerininin tümünü çalıştırıp kullanabilir. Sinir
lifleri maskeleme sesi tarafından meşgul edilirken geriye ses uyaranını
taşıyacak sinir lifi kalmaz ve böylece maskeleme olayı oluşur. Kısmi
maskelemede ses uyaranı azalmış olarak işitilir. Burada muhtemelen
maskeleme sesiyle meşgul edilmeyen az miktardaki sinir lifleri ile
sesin işitilmesi sağlanır.

Tinnitusun maskelenmesi de benzer şekilde olabilir. Fakat tinnitusla
ilgili sinir liflerinin yeri, gerçek iki ses arasında oluşan
maskelemede işe karışan sinir liflerinden değişik yerlerde olabilir. Bu
yer, tinnitus frekansıyla da değişebilir. Maskeleme sesi kesildiğinde
maskeleme işlemi sona erer.

Soru 13: . Maskeleme yöntemiyle tedavinin işitme sistemine zararlı etkisi var mıdır.?

Cevap 13: Hayır, yoktur. Uygun maskeleme sesi henüz işitilmeye
başlandığı seviyede bile etkili olmaya başlar. Tinnitusu örten
maskeleme sesi genellikle 5-10 desibeli aşmayan çok hafif bir sestir ve
hiç bir zararlı etkisinin bulunmadığı bilimsel yöntemlerle
gösterilmiştir.

Soru 15: Tinnitus niçin yaşlılarda daha çok oluyor?

Cevap 15: Tinnitus çoğu kez iç kulakta işitme sinirinin liflerinin
bağlı olduğu işitme hücrelerinin (=saçlı hücrelerin) hasar görmesinden
kaynaklanır. İç kulaktaki bu işitme hücrelerinin sağlığı iyi
işitebilmemiz için son derecede önemlidir. Her ne şekilde olursa olsun
işitme hücrelerine verilen zarar, işitme kaybına ve çoğu kez ilaveten
tinnitusa neden olur. Presbiakuzi adını verdiğimiz işitme kaybı ileri
yaşlarda ortaya çıkar ve genellikle tinnitusa neden olur.
Presbiakuzi günümüzde küçümsenemeyecek bir sorundur ve gelecek yıllarda
hiç kuşkusuz daha da önemli olacaktır. Amerika'da bulunan 20 milyon
işitme sorunlu kişinin yüzde yetmişbeşinin yaşları 55'ten yukarıdadır.
Günümüzde 80 yaşın üzerindeki kişilerin miktari neredeyse katlanarak
artmaktadır. 2030 yılında nufusun üçtebirini yaşlılar oluşturacaktır ve
bunların %70 kadarında işitme sorunu olacaktır. Bu tür işitme sorunu
olan her 3 kişiden ikisinde tinnitus olduğu, ayrıca normal işitenlerde
de tinnitus olabildiği hesaba katılırsa meselenin boyutu ve anlamı
kestirilebilir.

Soru 16: Tinnitus yüzünden tamamen sağır olur muyum?

Cevap 16: Hayır. Tinnitus bugüne kadar hiçbir hastada sağırlığa yol
açmamıştır. Her 100 tinnitus hastasının 90'nında işitme azlığı vardır.
Objektif sensöriyal işitme kaybı genellikle tinnitus ile birlikte
bulunduğu için tinnitusun üretildiği anatomik yerin, işitme kaybına
neden olan etkenin anatomik yeri ile aynı olduğu kabul edilir. Bu
ispatlanmamış bir varsayımdır. Fakat klinik olarak işitme kaybına neden
olan etkenin tinnitusa da neden olacağını kabul etmek, hatta işitme
kaybının tinnitusa deden olduğunu söylemek yeterli bir açıklama
olabilir.

Soru 17: Tinnitusun cerrahi tedavisi var mıdır?

Cevap 17: Ne yazık ki hayır. Tinnitusun sebebi bulunsa ve ameliyat
yapılarak tedavi edilse bile tinnitus devam edebilir. Örneğin
tinnitusun nedeni otoskleroz hastalığı ise cerrahi tedavi ile işitme
azlığı %80 - %90 hastada düzelir; fakat ameliyat olmuş hastaların
%30'unda tinnitus devam eder.
Bizim hastalarımızın bir kısmı (%9. tinnitusun bitmesi karşılığında
işitmeden tamamen vazgeçmeye razıdır ve bu tür bir ameliyata hazırdır.
1970 ve 1980 yıllarında işitme sinirinin kesilmesiyle tinnitusun
duracağı sanılmış ve ABD' de birçok hastaya uygulanmıştır. Fakat
ameliyatlardan 1-2 ay sonra her 4 hastadan üçünde tinnitusun eskisinden
daha çok olarak geri geldiği saptanmış ve bu ameliyatlara son
verilmiştir. Daha sonraki yıllarda yapılan çalışmalarda ortaya çıkan
tarihsel bilgilerde 1928 yılında tinnitus tedavisi için orta ve iç
kulağın tamamen boşaltıldığı fakat sonucun tehlikeli ve şaşılacak
düzeyde etkisiz olduğunun yazıldığı saptanmıştır. Tinnitusun denenmiş
ve başarısız olduğu tespit edilmiş diğer cerrahi tedavi yöntemleri
şunlardır:
Stellate ganglion blokajı veya kesisi
Bademcik ameliyatı
Timpanik pleksus ( orta kulağın iç duvarındaki sinir ağı) kesisi
Denge siniri ile yüz sinirinin arasındaki bağlantının kesilmesi

Tinnitusu başlatan sebep kulakta çok bariz bile olsa o sebebin yok edilmesi Tinnitusun duracağı anlamına gelmemektedir

Soru 18: Tinnitus hastaları, tinnituslarını dış çevrede mevcut seslerden en çok hangilerine benzetiyorlar?

Cevap 18: Bu benzetme kişilerin yaşadığı çevreye ve aldıkları eğitime
göre değişmektedir. Örneğin, kırsal yörelerde yaşayanlar dere, çay ve
ırmak sesini, İstanbul'da yaşayanlar su kesikken musluktan çıkan sesi
çok iyi tanırlar. Sanayi kesiminden bir işçi basınçlı bir kazandan
kaçan buhar sesini iyi bilir.
Bizim hastalarımızın benzetmeleri çokluk sırasıyla şöyledir:
1."sss" sesi diye tarif edilen ince uğultu
2. Ağustos böceği sesi
3. "Çınlama" diye tarif edilen diyapazon sesi
4. Akan su sesi
5. Çağlayan sesi
6. Kaynayan su sesi
7. Kuş ötüşü
8. Islık
9. Kalın uğultu
10. Motor sesi

Soru 19: Tinnitustan rahatsız olan bir kişinin doktoruna gidip bunu anlatması saçmalık olur mu?

Cevap 19: Hayır, mutlaka söylemelidir. Aksi takdirde tinnitus hiç
dikkate alınmayacaktır. Hasta Tinnitustan rahatsız olduğunu belirttiği
halde hekimi bu konuda hiç bir şey yapılamayacağını söylerse o hekimin
tinnitus konusuna ilgisiz olduğu sonucuna varılmalıdır. Hekim en
azından bir başka hastalık için yararlı olacak ilaçların ototoksik
(kulağa zarar veren) olmamasına dikkat edecektir. Tinnitus hastalarının
tinnitusu çoğaltan bu ototoksik ilaçlar konusuna duyarlılık
göstermeleri son derecede önemli olabilir.

Soru 21: Önümüzdeki yıllarda tinnitus tamamen yok edilebilir mi?

Cevap 21: Tinnitusla ilgili araştırmalar 1980'li yıllarda çoğalmaya
başlamış ve 1990'lı yıllarda giderek yoğunlaşmıştır. Ülkemizde de
Boğaziçi Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsünde bir
Tinnitus araştırma ekibi tarafından çalışmalar yapılmaktadır.
Tinnitus hastalarının çoğunun bu araştırma sonuçlarının klinik
uygulamalarını sabırsızlıkla beklediklerini biliyoruz. Fakat tinnitus
gerçekten zor bir konudur ve gelişmeler ne yazık ki yavaş olmaktadır.
Asıl zorluk tinnitusun objektif olarak ölçülememesidir. Ölçülemeyen ve
tartılamayan bir olayın değerlendirilmesi ve tedavisi de zor
olmaktadır. Yakın geçmişe bir göz atarsak, ilkin çok heyecan verici ve
parlak gözüken birçok yöntem ve ilacın, zaman içinde elendiği ve
yararsız olduğu saptanır.
Günümüzde tinnitusun ana tedavi yöntemi, 1976'dan beri kullanılmakta
olan ve zamanın imtihanında elenmeyen "Akustik Maskeleme Yöntemi"dir.
Bu yöntemle semptomatik tedavi yapılmaktadır.
Tinnitusu ve nedenini ortadan tamamen kaldıracak küratif tedavi için
yürütülmekte olan araştırmaların başarılı olmasını ve Tinnitusun
küratif tedavisinin bulunduğunu bildiren çok değerli makalenin
yayınlanmasını beklemekteyiz.
Tinnitus hastalarının desteği ve baskısıyla daha çok araştırma yapılacak ve sonuçlarından yararlanılacaktır.

Soru 22: Gingko Biloba ilacı hakkında bilgi verirmisiniz?

Cevap 22: Tinnitusu etkin olarak bastıran ve anlamlı bir yan etkisi
olmayan ideal bir ilacın bulunması için araştırmalar sürüyor. Denenen
birçok madde arasında bir Çin ağacının ekstresi, Gingko Biloba Ekstresi
dikkat çekmektedir. Ülkemizde bu ilaç "Tebokan" ve "Craton" adları
altında tablet ve damla biçimlerinde üretilmektedir. Bu ilacın Tinnitus
üzerine etkisini bildiren çeşitli yazılar değişik ülkelerde
yayınlanmıştır. Bu yazıların sonuçları, ilacın tinnitusu :
a. Hiç etkilemediği
b. Çoğalttığı
c. Daha tahammül edilir biçime getirdiği
d. Azalttığı
e. Tamamen yok ettiği
şeklinde farklılıklar göstermektedir.
Gingko'nun tinnitusu etkileme mekanizmaları bilinmemektedir.
Hayvanlar üzerinde yapılmış deneyler Gingko'nun işitme sisteminde
metaboik aktiviteyi azalttığını göstermiştir. Tinnitusun, işitme
sistemindeki yerel bir metabolik aktivite artışıyla birlikte olduğu
yönünde görüşler vardır. Gingko, metabolik aktiviteyi azaltırken
tinnitusun azalmasına da yardımcı olabilir.
Gingko, kalsiyum homeostazını da artırır. P. Jastreboff'a göre kalsiyum
homeostazı da tinnitusunun oluşmasında rol aldığı için Gingko'nun bu
yönden etkili olabileceği düşünülebilir. P. Jastreboff, düzenlediği
hayvan deneylerinde salisilat ile tinnitus oluşturmuş ve Gingko'nun
dozuna bağlı bir tinnitus azalması yapabileceğini ileri sürmüştür.
J.Vernon, yürüttükleri çalışmaların sonucunda Gingko Biloba'nın kronik tinnitus üzerinde hiç etkisi olmadığını bildirmiştir.
Bizim hastalarımız arasında da, tinnitus tedavisi için hekimlerce
verilen bu ilacı aylarca kullandıktan sonra yararlandığını belirten bir
kişi bile yoktur.
Günümüzde, tinnitusun tedavisinde yararlı olduğu gösterilmedikçe, hiç
bir ilacın tinnitus tedavisi için kullanılmaması en doğru davranıştır.

Soru 23: Kulağımdaki çınlamayı başkaları da işitebilir mi?

Cevap 23: Genellikle hayır. Sadece hastanın işitebildiği Tinnitus
türlerine "subjektif tinnitus" diyoruz. Fakat bazen Tinnitusun belli
türleri başkaları tarafından da işitilebilir. Bunlara objektif tinnitus
denir.
Objektif tinnitus hem hasta hemde hekim tarafından işitilebilen seyrek
rastlanan bir semptomdur. Objektif tinnitusa neden olan hastalıklar,
işitilebilecek kadar güçlü ses üreten mekanizmalardan birisini harekete
geçirir.
Objektif tinnitusun sebepleri 2 grupta toplanabilir:
a. Kulağın çevresinde bulunan kan damarlarındaki anormallikler
b. Kulakta çıtırtı ve tıkırtı şeklinde ses veren ritmik kas kasılmaları.
Objektif Tinnitusun tedavisi çoğu kez sebebe yönelik olarak
yapılabilir. Kafa içi damar anormallikleri ve yumuşak damak kaslarının
hızla kasılıp gevşemeleri, dışarıdan işitilebilen objektif
tinnitusların en sık rastlanan türlerindendir.
Örneğin, bir bayan hastanın tinnitus şikayeti bebeğini kaldırırken
başlamıştı. Yaptığımız araştırmalar sonucu kafaiçindeki bir
atardamardan bir toplardamara fistül (anormal bağlantı) gelişmiş ve bu
bağlantıdan hızla toplardamara geçen kan akışının sesi hasta tarafından
"tinnitus" olarak işitiliyordu. Bu anormal bağlantı selektif
embolizasyon adı verilen işlemle kapatıldıktan sonra hastanın tinnitusu
son buldu.
Kafa içinde dura mater'in (beyin zarı) arteriyovenöz fistülleri
rastlandığında önce tedavinin gerekli olup olmadığına, eğer gerekli ise
cerrahi ve damar içinden uygulanan tedavilerden hangisinin
kullanılacağına karar vermek gerekir. Bu karardan sonra olgunun
damarsal anatomisi araştırılır. Nörolojik sorunu ilerleyen veya kafa
içi kanaması olan hastalarda tedavi gereği kuşkusuz vardır.
Her dural (beyin zarı) arteriyovenöz malformasyon beyin kanaması gibi
ağır nörolojik sorunlara sebep olabilir. Fakat Lateral-sigmoid
sinüsleri (kulağa bitişik büyük bir kafa içi toplar damarı) tutan
arteriyovenöz malformasyonlar en az nörolojik soruna yol açar. Dural
arteriyovenöz malformasyonların tabii seyri oldukça değişkendir. Bazı
lezyonlar yıllarca selim semptomlara neden olabilir. Spontan regresyon
(kendiliğinden gerileme) veya tromboz (pıhtıyla tıkanma) seyrek
değildir.
Lateral-sigmoid bölgedeki fistüller, dural arteriyovenöz fistüllerin
çoğunu oluşturur. Bu olgular genellikle gece rahatsız eden tinnitus
yakınmasıyla başvurur. Sadece tinnitustan rahatsız olan ve bu yüzden
yaşam kalitesi bozulan hastalarda tedavi gereği vardır.
Kas Kaynaklı Objektif Tinnitus için Tedavi Yöntemleri:
1. İlaçla tedavi: Başarı ihtimali azdır.
2. Akustik maskeleme: Hiçbir yan etkisinin olmaması nedeniyle kas
kaynaklı Objektif Tinnitus tedavisinde hemen kullanılabilir. İngiltere
kaynaklı tebliğlere göre 3-4 ay süren akustik maskeleme tedavisi ile
palatal myoklonus, olguların yüzde atmışında tamamen durmaktadır.
3. Cerrahi Tedavi: Orta kulakta bulunan Stapedius ve tensor timpani
kaslarının tendonlarının her ikisinin birden kesilmesi ve işlem
esnasında stapes tendonunun bir kısmının kesilerek çıkarılmasıdır.Soru 23: Kulağımdaki çınlamayı başkaları da işitebilir mi?

Soru 24: Yüksek ses ve gürültü Tinnitusa neden olabilir mi?

Cevap 24: İnsanlar endüstri devriminden beri yüksek gürültülü çalışma
ortamları oluşturmuşlardır. Aşırı gürültü günümüzde hem tinnitusun
hemde işitme kaybının bilinen sebeplerinin en önde gelenidir. Bir
konserden sonra kulağın iki gün çınlaması, gürültülü işyerinden çıkınca
kulağın bir saat çınlaması işitme sisteminde oluşan genellikle gelip
geçici bir hasarın işaretidir. Vucudun diğer sistemlerinde ağrının
verdiği uyarıyı işitme sisteminde muhtemelen tinnitus vermektedir.
Toplumumuzda birçok kişi yüksek gürültünün kulağa, daha genel olarak
işitme sistemine verebileceği zarardan habersiz ve kaygısız
gözükmektedir.
İş yerlerindeki yüksek gürültü iyi bilinen bir konudur. Fakat küçük iş
yerlerinde hiçbir tedbir alınmadığını biliyoruz. Çok yüksek seste
çalınan müzik, bayramlarda çocukların patlatmaktan büyük zevk aldığı
çatapat ve ses bombalarının satışının uygulamada hiç kısıtlanmamış
olması artık dikkatimizi çekmesi ve ilgilenmemiz, müdahale etmemiz
gereken konulardır. Büyük çocuklarda ve gençlerde yüksek seste müzik
dinlemenin yaygınlığı, toplumun bu genç kesiminde kulak bozukluklarının
en yaygın sebebi olarak gözükmektedir. Stereo kulaklıklar, minik bir
kaset-çalar ile bile kullanılsa kulaklara zararlı olabilecek kadar
yüksek ses verebilme yeteneğindedirler. Bunların bilinmesi, önlenebilir
oluşları nedeniyle çok önemlidir. Ses bombası niteliğindeki
çatapatların ise hiçbir eğlendirici yanı bulunmadığı için
yasaklanmasının şart olduğunu sanıyorum; çünkü bu yüzden kulak zarları
yırtılan çocuk ve erişkinler KBB polikliniklerine başvurmaktadır.
Telefon veya değişik müzik aletleri şeklindeki gürültü makinalarının
bebeklerin ve küçük çocukların kulaklarını bozabileceğini annelere
hatırlatmak isterim.
Çeşitli eğlence etkinliklerinden kaynaklanabilecek gürültülere karşı
gerekli ve yeterli önlemlerin alınması için yetkililere elimizden gelen
baskıyı uygulamalıyız.
3000-6000 Hz arası frekanslardaki işitme bölgesi gürültüden en çok
etkilenen alandır. İşitme koruyucuları kullanılmazsa ve yüksek
gürültüye maruz kalınırsa işitmeye en büyük zarar bu bölgede oluşur. Bu
naziklik dış kulağın etkisi sonucudur. İnsanlarda dış kulağın rezonansı
(boyutları nedeniyle tabii titreşime eğilimi) 2000-4000 Hz arası
frekanslardaki sesleri kuvvetlendirir.
En yüksek işitme kaybı, gürültü frekansının 0,5 ile 1 oktav üzerinde
meydana gelir. Bu nedenle kapatılmamış kulaklarda en büyük işitme kaybı
3000-6000 Hz bölgesinde olur. İnce seslerin az işitilmesi, gürültüye
bağlı işitme kaybının ilk belirtisidir. Korti organının dış saçlı
hücreleri ve özellikle ince sesleri işiten bölgedekiler şiddetli
gürültüye karşı dayanıksızdır. Oysa bu dış saçlı hücreler, insan işitme
sisteminin ince seslere çok keskin seçiciliğinde çok önemlidir. Bu
hücrelerin zarar görmesi durumunda kişinin ince sesleri birbirinden
ayırdetmesi zorlaşır. Bunun anlamı, kelimelerdeki sessiz harflerin çoğu
anlaşılamayacak demektir. Kelimeler işitilir fakat algılanamaz.
Alçak frekanslı gürültüler daha az zarar vermesine karşın daha geniş
bir alanı etkiler. Bu yüzden alçak frekanslı gürültülerin sebep olduğu
yaygın işitme kaybı, yüksek frekanslardan daha çok zorluğa neden
olabilir.
Elektrik motorları, trafolar, fanlar, ısıtma-soğutma-havalandırma
sistemleri gibi endüstri cihazları 300-3000 Hz bölgelerinde yüksek
gürültü üretirler. Bu nedenle bir fabrikada günde 4 saatten çok
çalışanların kulaklarının korunması çok önemlidir.
Ayrıca alçak frekanslı darbe gürültüleri de (tabanca, tüfek, top,bomba, vs.) işitmeye çok büyük zarar verebilir.

Soru 25: Tinnitusun bizim toplumumuzdaki yaygınlığı ne kadardır?

Cevap 25: Bildiğimiz kadarıyla bu konuda ülkemizde yapılmış bir
araştırma yoktur. Bizim yapmış olduğumuz bir çalışmada hastaneye
herhangi bir nedenle gelen kişiler arasında Tinnitusun yaygınlığı
araştırılmıştır. Bu araştırmanın amacı, kurulmaya çalışılan Tinnitus
Kliniğinin iş yoğunluğunu kestirmek ve donanımını planlamaktı. Bu
araştırmanın sonuçlarını tüm nüfusa genellemek mümkün değildir.
Diğer ülkelerde yapılmış araştırmaların sonuçlarını bizim toplumumuza
uygularsak ülkemizde 3.000.000 cıvarında tinnitus hastası olduğu
sonucuna varırız.

Soru 26: Tinnitus ile ağrı arasında benzerlik var mıdır?

Cevap 26: Evet. Ağrı diğer sistemler için ne ise tinnitus da işitme
sistemi için odur. Tinnitus, ağrıya benzer olarak, bazı şeylerin
yolunda gitmediğini belirten bir işarettir. Tinnitusun akut (kısa
süren) ağrıdan farkı, başlatan neden ortadan kalksa bile çoğu kez devam
etmesidir.
İlk ağrı kaynağı iyileştikten sonra kronik (uzun süren) ağrı duygusunu
devam ettiren somatosensuar merkezi sinir sisteminin kapasitesi
hakkında çok araştırma yapılmıştır. "Merkezi ağrı", "deafferantasyon
ağrısı", "fantom (hayalet) ağrı" gibi konuları içeren kronik ağrının
sinirsel mekanizmalarını açıklayan çeşitli makaleler yayınlanmıştır.
Tüm bu yayınlardan biliyoruz ki somatosensuar sistem ağrı duygusunu
devamlı sürdürebilir.
Somatik ve işitme duyu sistemleri arasında çok ilginç benzerlikler
vardır. Kronik tinnitus kronik ağrıya birçok yönlerden benzer. İlgili
afferent ( merkeze duyu taşıyan) sinirin kesilmesi yada uyuşturulması
tinnitusun veya ağrının duyulmasını durdurmaz.

Soru 27: Rahatsız edici Tinnitusun yaygınlığı (prevalansı) nedir?

Cevap 27: Çeşitli araştırmaların sonuçlarına göre Rahatsız edici
Tinnitusun yaygınlığı (prevalansı) Amerika Birleşk Devletlerinde genel
nufusun yüzde dörtbuçuğudur. Nufusu 250 milyon olduğuna göre Amerika'da
11,25 milyon tinnitus hastası vardır. Amerikan Tinnitus Birliği'ne göre
bu sayı 12 milyondur. İngiltere'de de bu oran hemen hemen aynıdır.
Tinnituslu hastaların %12,3 ü ( 1,4 milyon) 55 ile 74 yaşları
arasındadır. Vernon'a göre bu oran %54,4 tür ve buna göre 50 yaşından
büyük 6 milyon kişide Rahatsız edici Tinnitus vardır. Bu hastalar
tedavisiz kalmaktadır. Burada sözü edilenler ciddi tinnitusu olan
hastalardır. Bu hastalar tinnitus yakınmasıyla defalarca K.B.B
kliniklerine ve diğer hekimlere başvururlar ve çare ararlar.

Soru 28: Hafif tinnitus ile ciddi tinnitus arasındaki fark nedir?

Cevap 28: Hafif tinnitus ya sadece zaman zaman duyulur ya da sessiz bir
yerde işitilir. Çoğu kez Tinnitusun daha çok artmayacağının yada
sağırlığa sebep olmayacağının hastaya açıklanması yeterli olur.
Tinnituslu hastaların %80'inde hafif Tinnitus vardır. Tinnitusun hafif
veya ciddi olduğunu saptamanın tek yolu ayrıntılı alınmış tibbi
hikayenin değerlendirilmesidir. Hafif Tinnitus, placebo etkisine
açıktır, verilen ilaçların çoğu ile iyileşir ve maskeleme tedavisi
gerektirmez.

Soru 29: En çok hangi kulak hastalıkları tinnitusa neden olur?

Cevap 29: Genel olarak iç kulağı tutan tüm hastalıklar tinnitusa neden olabilir. En sık rastlananlarını şöyle sıralayabiliriz:
1. Gürültünün oluşturduğu işitme kaybı
2. Presbiakuzi (yaşlılık sağırlığı)
3. Akustik travma
4. Meniere Hastalığı
5. Otoskleroz
6. Ani işitme kaybı
7. Kafa travması

Soru 30: Tinnitus sebebi olabilen Otoskleroz nasıl bir hastalıktır?

Cevap 30: Devamlı ve giderek çoğalan bir tinnitusa neden olan
Otoskleroz, iç kulağın kemik kısımlarına odaklar halinde oturan bir
hastalıktır ve nedeni bilinmez. Hastalarda önce bir kulakta yavaş
ilerleyen işitme kaybı oluşur. Çoğu hastada zamanla diğer kulak ta
etkilenir. Hastalık otoskleroz odağının yerleştiği yere göre
şikayetlere yol açar. Odyogramda görülen İşitme kaybı, %80 hastada
iletim türü, %15 hastada karışık, %5 hastada nörosensoriyal türdedir.
Ağrı ve akıntı hiç olmaz. Hastalık klinik olarak %20 ihtimalle
soyaçekim gösterir. Üzengi (stapes) kemiğinin tabanındaki ses ileten
özel eklem, orada biriken kemiksi otoskleroz odaklarıyla sabitleşir ve
sesi iletemez.
Teşhis: Otoskleroz, hastanın işitme azlığı ile ilgili anlattığı
deneyimlerinden tanınabilir. işitmesi yavaş yavaş azalan ve az işiten
başka akrabaları da olan bir kişide muhtemelen otoskleroz vardır.
Öntanı, işitme ölçümü ile desteklenir. Kesin tanı, kulağın ameliyat
esnasında açılması ve otoskleroz odağı yüzünden stapes (üzengi)
kemiğinin hareketsizliğinin görülmesi ile konur.
Tedavi: Otoskleroz için 3 tedavi seçeneği vardır.
1. Takip: Hafif işitme kayıplarında tedavi gerekli olmayabilir. Bu durumda işitme testleri her yıl yapılmalıdır.
2. İşitme Cihazı: Bu hastalık için kabul edilebilir bir tedavi
yöntemidir. Ameliyat olmamak üstünlüğü vardır. Fakat otoskleroz süreci
ilerler ve iç kulağı tutabilir. Hasta işitme cihazını devamlı kullanmak
zorunda kalır.
3. Cerrahi tedavi: Dış kulak yolundan uygulanır. Kulak zarı arka-üst
taraftan kaldırılarak öne yatırılır.Stapes (üzengi) kemiğinin
dokunmakla kımıldayıp kımıldamadığı kontrol edilir. Sabit ise tedavisi,
üzengi kemikciği yerine küçücük bir protez takmaktır. (şekil 4).
Protez, inkus (örs) kemikçiğini iç kulağa birleştirerek sesin
iletileceği zinciri tamamlar.


Bu ameliyatın adı üzengi tabanının kısmen yada tamamen çıkarılmasına
göre, stapedotomi ve stapedektomidir. Her kulak hastalıkları uzmanı
hekimin yapabildiği incelikli bir ameliyattır. Başarısı %80 den
fazladır. Ameliyat olan hastaların %75'inde tinnitus etkilenmez, %8
inde tinnitus yok olur, %16 sında tinnitus artar, %3'ünde tam sağırlık
ortaya çıkar. Görüldüğü gibi stapedektomi (ameliyatı) sonucu tinnitusun
geçeceğini söylemek zordur. İlk tedavi seçeneği olan ameliyatı kabul
etmeyenler işitme cihazından yararlanır.
Son söz: Otoskleroz hastalığında ameliyat Tinnitus için değil sadece işitme kaybını düzeltmek için yapılır.

Soru 31: Trafik kazası gibi darbeler sonucu oluşan iç kulak sarsıntısı tinnitusa neden olur mu?

Cevap 31: Röntgen ve muayene sonuçları normal olduğu halde trafik
kazası, düşme vs. sonucu kafaya gelen şiddetli darbeler sonrası iç
kulak bozukluğu ortaya çıkabilir. Bu bozukluğun belirtileri:
Tinnitus,
İşitme kaybı (özellikle 4000 Hz cıvarında) ve
Dengesizliktir.
Zamanla şikayetler azalır fakat tinnitus çoğu kez tam geçmez.

Soru 32: Sıklıkla Tinnitus sebebi olabilen Presbiakuzi (=Yaşlılık Sağırlığı) nasıl bir hastalıktır?

Cevap 32: 18. yüzyılda Avrupada ortalama insan ömrü 38 yaştı. Oysa
günümüzde yaşayan 80 yaşını aşmış birçok kişi var. Yaşama koşullarının
geliştirilmesi sonucu sağlanan bu yaşlı nufustaki artış, presbiakuzi
sorununu giderek büyütmektedir. Yaşlılara en çok sıkıntı veren sorun,
işitmedeki bozulma (presbiakuzi) sonucu çevreye ilgi ve bağlantının
azalmasıdır.
Yaşın, işitme kaybı üzerinde önemli bir etkisi vardır. İşitme kaybı, 50
yaşın üzerindeki yaşlarda hızla artar. Örneğin, daha iyi işiten kulakta
45 dB'den fazla işitme kaybı, 18-30 yaşlar arası nufusun binde ikisinde
bulunurken 71-80 yaş arası nufusun binde 176 ' sında bulunur.

55 yaşından büyük birçok kişi hafif işitme kaybından yakınır ve
konuşmalar esnasında bazı kelimeleri anlayamaz, kaçırır. Yaşlılık
sağırlığı her iki kulakta olur, eğilimi olan kişilerde daha ağır bir
tablo ile ortaya çıkar
Yaşlanma sonucu muhtemelen kanlanmanın yetersiz kalmasıyla:
1. İşitme hücrelerinin sayısı azalır, yüksek frekans işitme kaybı oluşur.
2. İşitme sinirinin liflerinin sayısı da azalır.
Presbiakuzida işitme kaybı:
a. Sensörinöraldir, giderek ilerler.
b. Yüksek frekanslarda daha çok olur.
c. Konuşmayı işittiği halde anlaması zorlaşır. Böyle kişilere net, açık, yavaş ve bağırmadan konuşmak gerekir.
Tinnitus, presbiakuzide çok rahatsız edici bir sorun olabilmektedir.

Soru 33: Meniere Hastalığı nedir? Tinnitussuz olur mu?

Cevap 33: Tanımı gereği Meniere Hastalığında tinnitus daima olur. Nedeni henüz aydınlatılamamış olan Meniere Hastalığında
a. Baş dönmesi
b. İşitme kaybı
c. Tinnitus
d. Kulakta dolgunluk veya basınç duygusu
yakınmaları hep bir arada nöbetler halinde gelir. İlk üç yakınmadan bir
tanesinin eksik olması halinde Meniere Hastalığı tanısı konamaz.
Meniere Hastalığında ilk dönemlerde baş dönmesi hemen hemen daima en
önde gelen şikayettir. Her nöbetten sonra hem işitme hem de baş
dönmelerinin şiddeti azalır. Yıllar sonra Meniere Hastası karşımıza baş
dönmeleri bitmiş, işitmesi ileri derecede bozulmuş, fakat tinnitustan
aşırı şikayetçi bir halde gelir.
Bu hastalar maskeleme tedavisinden çok yararlanır.

Soru 34: Akustik tümör nedir?

Cevap 34: Akustik tümör, sekizinci kafa çifti adı da verilen "işitme ve
denge sinirinden" çıkan selim bir tümördür, tüm kafa içi tümörlerin
ondabirini, serebellopontin açı bölgesinde oluşan tümörlerin yarısını
oluşturur. Tinnitus Akustik tümörde ilk ortaya çıkan işaret olabilir.
Denge bozukluğu, telafi edildiği için, akustik tümörde bariz değildir.
Tinnitus, tek taraflı işitme azlığı, hafif dengesizlik şikayetlerinden
yakınan her hastada Akustik tümörün bulunmadığı mutlaka saptanmalıdır.
Akustik tümörün erken dönemlerinde önce tinnitus, sonra işitme kaybı,
sonra denge bozukluğu şikayetleri ortaya çıkar. Akustik tümör büyük
hacimlere ulaştığında yüzde ağrı ve his azalması, konuşmada çeşitli
bozukluklar, bayılma nöbetleri v.s. görülmeye başlanır. Geç saptanan
Akustik tümörlerde hastanın kaybı büyük olur.