NAZIM :Duygu düşünce ve hayallerin genellikle ölçülü, kafiyeli sözler
halinde ve dil zevkine uygun olarak anlatılmasıdır. Vezinsiz ve kafiyesiz
şiirler de vardır. Bunlara serbest nazım / şiir adı
verilir.
ŞİİR : Sanatsal bir değer taşıyan manzum eserlere "şiir"
denir.
MANZUME : Nazımla ortaya konmuş kısa eserler manzume
denir.
MANZUM ESER : Nazımla ortaya konmuş uzun eserlere manzum eser adı
verilir.
MISRA ( DİZE ): Şiirdeki / nazımdaki her satıra mısra
denir.
Mısra - ı âzâde ( bağımsız dize ), bir şiirin parçası olmayıp, tek başına
yazıldığı durumlarda,en küçük nazım parçası olarak kabul
edilir.
Mısra - ı berceste, ister bir şiirin parçası olsun, isterse olmasın anlam bakımından
ustaca söylenmiş mısralara denir.
" İnsan âlemde hayâl ettiği müddetçe yaşar
"
NAZIM BİRİMİ : Manzumelerde anlam ve yapı bütünlüğü taşıyan en küçük parçaya
denir.
DÖRTLÜK : Halk edebiyatımızın dört mısradan oluşan nazım
biçimidir
BEYİT : Anlam bütünlüğü taşıyan iki mısra ile oluşturulan birimdir. Arap
ve İran ( Fars ) edebiyatlarına
özgüdür.
KITA ( BENT ) : Anlam bütünlüğü taşıyan ikiden fazla mısra kümelerine bent ya da
kıta denir. Bunlar üç mısralı, dört mısralı, beş mısralı, altı
mısralı…birimler olarak karşımıza çıkar. Hepsi de Divan edebiyatında bir biçim
adı ile anılır.
NAZIM BİÇİMİ : Belirli bir kafiye düzeni örülmüş, ölçülü mısra kümelerine nazım
biçimi denir.
NAZIM TÜRÜ : Manzumenin işlediği konuya göre aldığı
addır.
KAFİYE ( UYAK ) : Mısra sonlarında ayrı anlamlı kelimelerdeki ses benzerliğine
denir.
ÖLÇÜ ( VEZİN ) : Mısralardaki hece sayısına ya da hecelerin açık / kapalı,uzun /
kısa oluşuna dayanan ve nazımda dış ahengi sağlayan
öğedir.
HECE ÖLÇÜSÜ : Nazmı oluşturan dizelerdeki hecelerin sayısal eşitliğine dayanan
ölçüdür. Eskiden parmak hesabı denirdi.Türk Edebiyatında en çok 7'li, 8'li
ve 11'li ölçü kullanılmıştır.
ARUZ ÖLÇÜSÜ : Nazmı oluşturan dizelerdeki hecelerin açıklık kapalılık, uzunluk
kısalık özelliğine dayanan ölçüdür.Aruz ölçüsünün ilk örneklerine Yûsuf Has
Hâcib'in Kutadgu Bilig'inde rastlıyoruz.Aruz ölçüsünde uzun ve kısa
ölçüler, dizelerde hep aynı yerde bulunur.