BAŞLICA HALK ŞAİRLERİ

BAŞLICA HALK ŞAİRLERİ

YUNUS EMRE

XIII. Yüzyıl halk şairidir. Hayatı hakkında kesin ve yeterli bilgi yoktur.
Tasavvuf felsefesi, XI-I. yüzyıldan itibaren Anadolu’ya yayılmaya başlamış;
Mevlana , Sultan Velet, Ahmet Fakih gibi şairlerle edebiyata girmiştir. Varlık-
yokluk , İnsan-tanrı-ölüm ilişkilerini güçlü bir kültüğr dona-nımı ve büyük
şiir yeteneğiyle irdeleyerek halka ulaştırabilmiştir.
İlahi türü şiirlerinde Halk Edebiyatı’nın geleneklerine bağlı kalmıştır.
Bunlarda dil sad, anla-tım yalın, ölçü hecedir. Risaletü’n-Nushiyye adlı dini
didaktik eserinde ise, bu gelenekten ayrılarak aruz ölçüsünü, mesnevi nazım
biçimini kullanmıştır.

HACI BAYRAM VELİ

XIV.yüzyıl ikinci yarısıyla XV. Yüzyılın ilk yarısında yaşamış bir tasavvuf
şairidir. Bayramiyye tarikatını kurmuştur. Yunus Emre etkisinde sade bir dil ve
lirik bir anlatımla dile getirdiği şiirle-rinden yalnızca birkaç tanesi
bilinmektedir.

KÖROĞLU

XVI.yüzyılda yaşadığı sanılan bir halk şairidir. III. Murat zamanındaki
Osmanlı-İran savaş-larına katılan şair, Şirvan ve Tebriz’in alınışı üzerine
destan söylemiştir. Öteki şiirlerinde yiğitlik, kahramanlık konularını işlemiş
olduğundan, halk öyküsündeki Köroğlu ile karıştırılabilmektedir.

PİR SULTAN ABDAL

XVI. yüzyıl tekke-tasavvuf şairlerindendir. Sivas’ta yaşamıştır. Kanunu
zamanında Doğu A-nadolu’da patlak veren bir isyana katılmış, yaşadığı olayların
izlenimlerini şiirlerinde anlatmış, Hızır Paşa tarafından Sivas’ta idam
ettirilmiştir. Sanatının belirleyici özellikleri, güçlü ir inanç, sade bir halk
dili, coşkun bir lirizm olarak özetlenebilir.

KARACAOĞLAN

Hayatı hakkında kesin bilgilere sahip olmadığımız Karacaoğlan’ın XVI ya da XVII
. yüzyılda yaşadığı sanılmaktadır. Şair Toroslar’da, Türkmen boyları arasında
yetişmiş; göçebe bir şair ola-rak Anadolu içinde ve dışında gezmiştir.
Geleneksel şiirin dil, anlatım, ölçü anlayışından ayrılma-dan aşk, doğa, ölüm,
ayrılık gibi temaları işlemiştir;özellikle koşma ve semai biçimlerinde büyük
başarı kazanmıştır.

DADALOĞLU

XIX.yüzyılda, Çukurova yöresinde yetişen halk şairlerindendir. Türkmen
boylarının yerleşik hayata geçirilmesi için 1865’te yöreye yollanan Fırka-i
İslahiye adlı Osmanlı ordusuyla Türk-menler arasındaki çatışmalara katılmış, bu
olayları yiğitçe bir eda ile koçaklamalarına yansıtmış-tır. Ayrıca aşk ve
doğadan söz eden şiirleri de başarılıdır. Şiirlerini temiz bir halk diliyle ve
hece ölçüsü ile yazmıştır.




AŞIK VEYSEL

XX. yüzyıl halk şairidir. Şarkışla’da doğup büyümüş, Cumhuriyetin onuncu
yılında Anka-ra’ya gelerek şiirlerini okumuş, bundan sonra ünü yayılmaya
başlamıştır. Çocukluğunda geçirdiği çiçek hastalığıyla gözünü kaybeden şair;
genellikle gezgin bir hayat sürmüş ; kent kent dolaşarak aşktan, doğadan ,
kardeşlikten, birlikten, barış içinde yaşamaktan ve insanı insan yapan erdemler-den
bahseden şiirlerini saz eşliğinde söylemiş; bu içeriğin halka yakın düşmesi ,
ona kitlesel bir sevginin doğmasına yol açmıştır. Tasavvuf felsefesinin
kazandırdığı hoşgörü anlayışı, şiirinin te-mellerinden biridir. Şiirlerini
Deyişler, Sazımdan Sesler adlı iki kitapta toplamıştır. Son olarak tüm
şiirlerini , Ümit Yaşar Oğuzcan tarafından Dostlar Beni Hatırlasın adıyla
yayımlanmıştır.