PLC genel kullanım amacı ve uygulama alanları. Sıra kontrolühareket kontrolü süreç denetimiveri yönetimi hakkında genel bilgiler. Pir PlC programlama ortamı örneği.
GENEL KULLANIM AMACI
Genel olarak PLCendüstri alaninda kullanilmak üzere tasarlanmis dijital prensiplere göre yazilan fonksiyonu gerçekleyenbir sistemi yada sistem gruplarini giris çikis kartlari ile denetleyen içinde barindirdigi zamanlamasayma saklama ve aritmetik islem fonksiyonlari ile genel kontrol saglayan elektronik bir cihazdir. Aritmetik islem yetenekleri PLC'lere daha sonradan eklenerek bu cihazlarin geri beslemeli kontrol sistemlerinde de kullanilabilmeleri saglanmistir.
PLC sistemi sahada meydana gelen fiziksel olaylari degisimleri ve hareketleri çesit1i ölçüm cihazlari ile belirleyerek gelen bilgileri yazilan kullanici programina göre bir degerlendirmeye tabi tutar. Mantiksal is1emler sonucu ortaya çikan sonuçlari da kumanda ettigi elemanlar araciligiyla sahaya yansitir: Sahadan gelen bilgiler ortamda meydana gelen aksiyonlarin elektriksel sinyallere dönüsmüs halidir. Bu bilgiler analog yada dijital olabilir. Bu sinyaller bir transduserdenbir kontaktöre yardimci kontagindan gelebilir. Gelen bilgi analog ise gelen degerin belli bir araligi için dijital ise sinyalin olmasi yada olmamasina göre sorgulama yapilabilir.Bu hissetme olaylari giris kartlari ile müdahale olaylari da çikis kartlari ile yapilir.
PLC ile kontrolü yapilacak sistem büyüklük açisindan farkliliklar gösterebilir. Sadece bir makine kontrolü yapilabilecegi gibi bir fabrikanin komple kumandasi da gerçeklestirilebilir. Aradaki fark sadece kullanilan kontrolörün kapasitesidir. PLC'ler bugün akla gelebilecek her sektörde yer almaktadir. Kimya sektöründen gida sektörüne üretim hatlarindan depolama sistemlerine marketlerden rafinerilere kadar çok genis bir yelpazede kullanilan PLC'lerbugün kontrol mühendisliginde kendilerine hakli bir yer edinmislerdir. Elektronik sektöründeki hizli gelismelere paralel olarak gelisen PLC teknolojisi gün geçtikçe ilerlemekte otomasyon alaninda mühendislere yeni ufuklar açmaktadir. Bu yüzden de her teknikerin yüzeysel bile olsa biraz bilgi sahibi olmasi gereken bir dal konumuna gelmektedir.
GENEL UYGULAMA ALANLARI
Yakin zamana dek PLC’lerin bugünkü kadar yaygin kullanilmamasinin 2 nedeni vardir. Mikroislemcilerin ve ilgili parçalarin fiyatlarinin oldukça düsmesiyle maliyet verimliliginin (I/O noktasi basina maliyet) artmasi ve karmasik hesap ve iletisim görevlerini üstlenme yeteneginin PLC’ yi daha önce özellestirilmis bir bilgisayarin kullaniliyor oldugu yerlerde kullanilabilir hala getirmesi. PLC uygulamalari iki sinifta toplanabilir: Genel ve Endüstriyel uygulamalar hem ayrik hem de proses sanayilerinde mevcuttur. PLC’lerin dogdugu sanayi olan otomotiven büyük uygulama alani olmayi sürdürmektedir. Yiyecek isleme ve hizmetleri gibi sanayilerde su an dünyada gelisen alanlar arasinda PLC’lerin kullanildigi 5 genel uygulama alani vardir. Tipik bir kurulum kontrol sistemi sorununa çözümübunlarin bir ya da daha çogunu içererek bulunur. Bu 5 alan sunlardir:
1. SIRA (SEQUENCE) KONTROL
PLC’lerin en büyük ve en çok kullanilan ve “sirali çalisma “ özelligiyle röleli sistemlere en yakin olan uygulamasidir. Uygulama açisindan bagimsiz makinalarda ya da makine hatlarinda konveyör ve paketleme makinalarinda ve hatta modern asansör denetim sistemlerinde bile kullanilmaktadir.
2. HAREKET KONTROLÜ
Bu dogrusal ve döner hareket denetim sistemlerinin PLC’ de tümlestirilmesidir ve servo adim ve hidrolik sürücülerde kullanilabilen tek yada çok eksenli bir sistem denetimi olabilir. PLC hareket denetimi uygulamalarisonsuz bir makine çesitliligi içerir. (örn. aaaal kesmeaaaal sekillendirme montaj makinalari) ve soklu hareket eksenleri ayrik parça ve süreç sanayi uygulamalarinda koordine edebilirler. Bunlara örnek olarak; karaaayen robotlar film[ kauçuk ve dokunmamis kumas tekstil sistemleri gibi agla ilgili süreçler verilebilir.
3. SÜREÇ DENETIMI
Bu uygulama PLC’nin birkaç fiziksel parametreyi (sicaklikbasinç debihizagirlik vb gibi) denetleme yetenegiyle ilgilidir. Bu da bir kapali çevrim denetim sistemi olusturmak içinanalog I/O gerektirir. PID yaziliminin kullanimiyla PLC tek basina çalisan çevrim denetleyicilerinin (single loop controllers) islevini üstlenmistir. Diger bir seçenek de her ikisinin en iyi özelliklerini kullanarak PLC ile kontrolörlerin tümlestirilmesidir. Buna tipik örnekler de plastik enjeksiyon makinalari yeniden isitma firinlari ve bir çok diger yigin denetimi (batch-control) uygulamasidir.
4. VERI YÖNETIMI
PLC’yle veri toplama inceleme ve isleme son yillarda gelismistir. Ileri egitim setleri ve yeni PLC’lerin genisletilmis bellek kapasiteleriyle sistem artik denetledigi makine veya proses hakkinda veri yogunlastirici olarak kullanilabilir. Sonra bu veri denetleyicinin bellegindeki referans veri ile karsilastirilir ya da inceleme ve rapor alimi için baska bir aygita aktarilabilir. Bu uygulamada büyük malzeme isleme sistemlerinde ve kagitbirincil aaaaller ve yiyecek isleme gibi bir çok proses sanayinde sikça kullanilir.
Bir PLC Programlama ortami;
Degisken adi ve tipi tanimlamayi
Degiskenleri iliskisel ve mantiksal olarak baglamayi (BinaryAnalog)
IEC 61131 standartlarina uygun bir programlama platformunu
Simulasyon imkanlarini (Sanal Çevrim)
PLC-PC haberlesme protokolünü
PLC'deki mevcut programi okuma veya kayit yapabilmeyi
PLC'deki programi eszamanli gösterebilmeyi
Kullanilan hafiza alanlarinin ve giris-çikis etiketlerinin olusturulmasini
Ilgili alanlarin düzenli biçimde yazicidan çiktisinin alinabilmesini saglar.
Dolayisi ile sadece donanim olarak PLC kullaniciya programlama açisindan anlam ifade etmez. PLC'ler kendi yazilimlari ile birlikte kullanilir. PLC'lerde çapraz platform denemeleri günümüzde mevcuttur fakat güvenilirligi konusunda üretici firmalar tarafindan sertifikalandirilmamislardir.
:Veri tiplerine giris yapmadan önce kisaca sayi formatlarina göz atalim;
Binary Format : 0-1
Decimal Format: 09
Hex Format : 0F
PLC'lerde Dijital veri tipleri;
Bool (Mantiksal 0 veya 1)
Byte (1 Byte 8 bitten olusmaktadir 1111 1111 = FF hex.)
Word (1 Word = 2 Byte = 16 Bit = 1111 1111 1111 1111 = FF FF hex.)
Dword (2 Word = 4 Byte = 32 Bit = 1111 1111 1111 1111 1111 1111 1111 1111 1111 = FFFF FFFF hex.)
PLC'lerde Analog veri tipleri;
BYTE
WORD
DWORD
SINT
USINT
INT
UINT
DINT
UDINT
REAL
LREAL
Son yillarda endüstride PLC kullanimina olan talebin hizla artmasinin nedenleri PLC nin özellikle fabrikalarda otomasyonasansör tesisatlariotomatik paketleme enerji dagitim sistemlerinde ve tasima bandi sistemlerindedoldurma sistemlerinde ve daha birçok alanda üretimi destekleyen ve verim artisi yani sira ürün maliyetinin minimuma çekilmesidir. Klasik röleli kumanda sistemlerinin yerlerini PLC sistemi ile programlanabilir kontrol sistemlerinin almasi teknik yönden büyük bir yeniliktir. Programlanabilir Lojik Denetleyici (PLC); önceden elektromekanik rölelerin yerine getirdigi lojik fonksiyonlari solid-state devreler ile yerine getirmektedir. Esas olarak PLC lojik kararlarin olusturulmasindan ve çikislarin saglanmasindan solid-state dijital lojik elemanlarin atandigi bir sistemdir. Programlanabilir lojik denetleyiciler imalat basamaklari islemlerinde ve makinelerde kontrol maksadiyla kullanilir.
Programlanabilir denetleyiciler geleneksel röleli kontrol sistemlerine göre birtakim avantaj ve üstünlükler saglar. Röleler (hard-wired) siki telle sarilmis özel bir fonksiyona sahiptir. Sistem ihtiyaçlari degistigi zaman röle bobin baglantilarinin komple degistirilmesi gerekmekteydi.Böyle bir durumda eski modellerin her birinin degistirilmesi mümkün olmakla birlikte gerek üretim hizi ve verim gerekse zaman ve ekonomik açidan bir takim dezavantajlar olusturmaktadir. Programlanabilir denetleyiciler geleneksel röleli kontrol devlerinde birçok elle baglanti islemini elemine eder. Isletmeci tabanli kontrol sistemi olan PLC sistemi ile röleli geleneksel sistemler karsilastirildiginda PLC nin küçük ve pahali olmamasi ayrica bir üstünlük saglar. Bunun yani sira programlanabilir denetleyiciler güvenirlik düsük güç tüketimi ve kolay yayilma yetenegi sunar.
Çarş. Ara. 23, 2009 11:21 am tarafından 
Konu: PLC Genel Kullanım Amacı 
